Wychowanie do życia w rodzinie - informacje
Program nauczania przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie dla klas IV-VIII w szkole podstawowej:
Autor: Bożena Strzemieczna tytuł: „Moje dorastanie”. Materiały dostosowane do nowej podstawy programowej
i reformy edukacji 2017.
Zajęcia są realizowane w klasach IV–VIII szkoły podstawowej. Uczeń niepełnoletni nie bierze udziału
w zajęciach, tylko wtedy, gdy jego rodzice (prawni opiekunowie) zgłoszą w formie pisemnej rezygnację
z udziału ucznia w zajęciach na dany rok szkolny. Zakres treści programowych jest dostosowany do wieku dziecka,
czyli klas w przedziale od 4 do 8. Rozkład materiału – wykaz tematów do wglądu u wychowawcy klasy.
Wymiar godzin przeznaczonych na realizację WdŻwR określają przepisy rozporządzenia. Na realizację zajęć WdŻwR
w szkołach publicznych przeznacza się w szkolnym planie nauczania, jeden semestr w każdym roku szkolnym, dla uczniów poszczególnych klas, po 14 godzin, w tym po 5 godzin z podziałem na grupy dziewcząt i chłopców.
Nauczyciele przedmiotu jako pomoce dydaktyczne (filmy i prezentacje multimedialne) wykorzystują materiały z krakowskiego Wydawnictwo Rubikon, które nie tylko publikuje i sprzedaje książki oraz materiały pomocnicze, ale także wspiera nauczycieli i rodziców w wychowaniu dzieci w poszanowaniu wartości etycznych, moralnych, patriotycznych i rodzinnych.
Lata szkoły podstawowej to czas nadchodzących zmian fizycznych i psychicznych związanych z pokwitaniem. Konieczne jest więc przygotowanie nastolatków do zmian, które wkrótce nastąpią, i wykształcenie
w nich pozytywnego nastawienia do tego okresu. Zadaniem dorosłych jest także kształcenie u dzieci odpowiedzialności, umiejętności samokontroli i samooceny.
Dorastanie wiąże się z nasileniem krytycyzmu i buntu, zwłaszcza wobec dorosłych, z rozchwianiem emocjonalnym, a jednocześnie z ogromną ciekawością świata. I tak, z jednej strony – różnorodność informacji
i wzorców lansowanych w środkach masowego przekazu, z drugiej zaś strony – brak umiejętności dokonywania właściwych wyborów, mogą powodować trudności w odnalezieniu się dziecka we współczesnym świecie. Rolą dorosłych jest pomoc nastolatkom w poszukiwaniu właściwych dróg. Potrzeba realizowania przez szkołę edukacji prorodzinnej wynika także z ogromnego przyspieszenia przemian zachodzących w naszym kraju, które niosą ze sobą realne zagrożenia.
Podstawa programowa przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie
Cele kształcenia – wymagania ogólne
- Ukazywanie wartości rodziny w życiu osobistym człowieka. Wnoszenie pozytywnego wkładu
w życie swojej rodziny. - Okazywanie szacunku innym ludziom, docenianie ich wysiłku i pracy, przyjęcie postawy szacunku wobec siebie.
- Pomoc w przygotowaniu się do zrozumienia i akceptacji przemian okresu dojrzewania. Pokonywanie trudności okresu dorastania.
- Kształcenie umiejętności przyjęcia integralnej wizji osoby. Wybór i urzeczywistnianie wartości służących osobowemu rozwojowi. Kierowanie własnym rozwojem, podejmowanie wysiłku samowychowawczego zgodnie z uznawanymi normami i wartościami. Poznawanie, analizowanie
i wyrażanie uczuć. Rozwiązywanie problemów. - Pozyskanie wiedzy na temat organizmu ludzkiego i zachodzących w nim zmian rozwojowych
w okresie prenatalnym i postnatalnym oraz akceptacja własnej płciowości. Przyjęcie integralnej wizji ludzkiej seksualności. Umiejętność obrony własnej intymności i nietykalności seksualnej oraz szacunek dla ciała innej osoby. - Uświadomienie i uzasadnienie potrzeby przygotowania do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny. Zorientowanie w zakresie i komponentach składowych postawy odpowiedzialnego rodzicielstwa.
- Korzystanie ze środków przekazu, w tym z Internetu, w sposób selektywny, umożliwiający obronę przed ich destrukcyjnym oddziaływaniem.
Rozkład materiału nauczania
dla klasy IV szkoły podstawowej
- (19h) jeden semestr
Program „Moje dorastanie ”; autor: Bożena Strzemieczna; Taurus Edukacja i Kultura
Temat i numeracja lekcji |
Treści nauczania |
Ilość godzin |
uwagi |
1) Nasze zasady klasowe
|
- tworzymy klasę - zapoznanie z programem nauczania |
1 |
|
2) Nasze rodziny
|
- rola i miejsce rodziny w społeczeństwie - typy struktury rodziny
|
1 |
|
3) Relacje rodzinne
|
- szacunek do rodzeństwa, rodziców, - atmosfera w rodzinie |
1 |
|
4) Niezapomniane chwile
|
- atmosfera panująca w rodzinie - wspólne świętowanie - wartości i tradycje ważne w rodzinie |
1 |
|
5) Jak być dobrym przyjacielem? |
- relacje międzyosobowe - cechy dobrego przyjaciela? |
|
|
6) Tacy sami
|
- potrzeba i wartość wzajemnego szacunku, empatii - postawy wobec osób niepełnosprawnych |
1 |
|
7) Zdrowy styl życia – gra towarzyska
|
- troska o zdrowie. - zasady współpracy w grupie
|
1 |
|
8) Czy wiesz, co jesz?
|
- troska o zdrowie - właściwe odżywianie |
|
|
9) Złota reguła
|
- szacunek, odpowiedzialność, uczciwość |
1 |
|
10) Wirtualny świat |
- świat rzeczywisty i świat wirtualny, gry komputerowe, Internet i portale społecznościowe |
1 |
|
11) UWAGA NIEBEZPIECZEŃSTWO |
- uzależnienia i jego konsekwencje - instytucjonalna pomoc rodzinie: uzależnienia, zachowania ryzykowne |
1 |
Gr. Dz. |
12) UWAGA NIEBEZPIECZEŃSTWO
|
- uzależnienia i jego konsekwencje - instytucjonalna pomoc rodzinie: uzależnienia, zachowania ryzykowne |
1 |
Gr. Chł. |
13) Czas na zmiany
|
- dojrzewanie dziewcząt
|
1 |
Gr. Dz. |
14) Czas na zmiany
|
- dojrzewanie chłopców |
1 |
Gr. Chł. |
15) Przemoc wobec dzieci
|
- przemoc wobec dzieci
|
1 |
Gr. Dz. |
16) Przemoc wobec dzieci
|
- przemoc wobec dzieci |
1 |
Gr. Chł. |
17 ) Higiena codzienna okresu dojrzewania
|
- metody dobrej organizacji czasu - zdrowy styl życia - podstawowe zasady higieny |
1 |
Gr. Dz. |
18) Higiena codzienna okresu dojrzewania
|
- zdrowy styl życia - zachowania sprzyjające i zagrażające |
1 |
Gr. Chł. |
19) Grunt to rodzinka |
- pomysły, jak wspólnie spędzać czas - potrzeba więzi w rodzinie
|
1 |
|
Uwagi: dopuszczam ewentualność zmian w kolejności realizowanych tematów
Rozkład materiału nauczania dla klasy V szkoły podstawowej
- (19h) jeden semestr
Program „Moje dorastanie ”; autor: Bożena Strzemieczna; Taurus Edukacja i Kultura
Temat i numeracja lekcji |
Treści nauczania |
Ilość godzin |
uwagi |
1) Poznajemy się – gry i zabawy integracyjne, zakres obowiązujących treści w klasie V.
|
- tworzenie zgranej grupy - zabawy integracyjne - zasady obowiązujące w trakcie |
1 |
|
2) Mój dom
|
- podstawowe funkcje rodziny - różnorodne formy rodzin - miejsce dziecka w rodzinie - atmosfera życia rodzinnego
|
1 |
|
3) Moja historia. Wartości i tradycje rodzinne
|
- przekaz wartości i tradycji w rodzinie - wieź rodzinna |
1 |
|
4) Koleżeństwo, ale jakie?
|
- cechy dobrego kolegi - rozwiązywanie konfliktów |
1 |
|
5) Dekalog przyjaźni. |
- cechy dobrego przyjaciela? - test typu, czy nadajesz się na przyjaciela? |
|
|
6) Moja szkoła. (Ja jako uczennica ; uczeń)
|
- budowanie poczucia wiary we własne - rozwijanie umiejętności samooceny - umiejętne kierowanie własnym |
1 |
|
7) Moje uczucia i emocje
|
- emocje i uczucia - empatia |
1 |
Gr. Dz. |
8) Moje uczucia i emocje
|
- emocje i uczucia - empatia |
|
Gr. Chł. |
9) Moja samoocena |
- pozytywne myślenie - emocje, uczucia - empatia |
1 |
|
10) Moje prawa i obowiązki |
- Prawa Dziecka - postawy asertywne - obowiązki wynikające z posiadanych
|
1 |
Gr. Dz.
|
11) Moje prawa i obowiązki |
- Prawa Dziecka - postawy asertywne - obowiązki wynikające z posiadanych |
1 |
Gr. Chł. |
12) Moje bezpieczeństwo
|
- akceptacja i szacunek dla ciała - postawy asertywne |
1 |
GR. Dz. |
13) Moje bezpieczeństwo
|
- akceptacja i szacunek dla ciała - postawy asertywne - obowiązki wynikające z posiadanych |
1 |
Gr. Chł. |
14) Moje dorastanie. Dziewczęta
|
- zmiany fizyczne i psychiczne okresu dojrzewania - dojrzewanie dziewcząt |
1 |
Gr. Dz. |
15) Moje dorastanie. Chłopcy
|
- zmiany fizyczne i psychiczne okresu dojrzewania - dojrzewanie chłopców |
1 |
Gr. Chł. |
16) Moja dieta. Zdrowy styl życia
|
- Promocja zdrowych nawyków żywieniowych - zdrowy styl życia |
1 |
|
17 ) Mój dzień
|
- metody dobrej organizacji czasu - zdrowy styl życia - podstawowe zasady higieny |
1 |
|
18) Moje dorastanie – gra towarzyska. Co sprzyja zdrowiu, a co zagraża?
|
- zdrowy styl życia - zachowania sprzyjające i zagrażające |
1 |
|
19) Świat wirtualny. Bezpieczne korzystanie ze środków przekazu. |
-świat rzeczywisty i świat wirtualny - zagrożenia: gry komputerowe, Internet, portale społecznościowe |
1 |
Gr. Chł. |
Rozkład materiału nauczania dla klasy VI szkoły podstawowej
- (19h) jeden semestr
Program „Moje dorastanie ”; autor: Bożena Strzemieczna; Taurus Edukacja i Kultura
Temat i numeracja lekcji |
Treści nauczania |
Ilość godzin |
uwagi |
1)Poznajmy się lepiej – gry i zabawy integracyjne, zakres obowiązujących treści w klasie VI. Kodeks grupy
|
- tworzymy grupę - samopoznanie i samoświadomość - program nauczania na tym etapie rozwojowym |
1 |
|
2) Moja rodzina
|
- relacje w rodzinie - obowiązki i odpowiedzialność członków - konflikty i ich rozwiązywanie - osoby starsze w rodzinie |
1 |
|
3) Moje rodzinne tradycje |
- przekaz wartości i tradycji w rodzinie - wspólne świętowanie |
1 |
|
4) Mój wolny czas
|
- formy spędzania wolnego czasu - hobby w życiu człowieka - bezpieczeństwo w Internecie - kierowanie własnym rozwojem |
1 |
|
5) Moje problemy |
- problemy nastolatków i ich rozwiązywanie - współpraca - empatia |
1 |
|
6) Moje decyzje |
- wybory i decyzje nastolatków - wartości w życiu człowieka |
1 |
|
7) Moje dojrzewanie
|
- dojrzewanie - płeć – różnice w budowie fizycznej |
1 |
Gr. Dz. |
8) Moje dojrzewanie
|
- dojrzewanie - płeć – różnice w budowie fizycznej |
1 |
Gr. Chł. |
9) Moje ciało |
- budowa układu rozrodczego człowieka - zapłodnienie |
1 |
Gr. Dz. |
10) Moje ciało |
- budowa układu rozrodczego człowieka - zapłodnienie |
1 |
Gr. Chł.
|
11) Moja intymność |
- intymność seksualna - presja i przemoc seksualna |
1 |
Gr. Dz. |
12) Moja intymność |
- intymność seksualna - presja i przemoc seksualna |
1 |
GR. Chł. |
13) Moja historia |
- rola układów rozrodczych człowieka - komórki rozrodcze - zapłodnienie |
1 |
Gr. Dz. |
14) Moja historia
|
- rola układów rozrodczych człowieka - komórki rozrodcze - zapłodnienie |
1 |
Gr. Chł. |
15, 16) Moje pierwsze dni życia |
- ciąża - rozwój płodu - przyjęcie dziecka jako nowego członka rodziny - macierzyństwo, ojcostwo |
1 |
Jednostka tematycznie dwugodzinna razem dla klasy |
17) Moja higiena
|
- podstawowe zasady higieny okresu dojrzewania - środki higieny osobistej |
1 |
Gr. Dz. |
18 ) Moja higiena
|
- podstawowe zasady higieny okresu dojrzewania - środki higieny osobistej |
1 |
Gr. Chł
|
19) Mój styl życia
|
- zdrowy styl życia - zachowania sprzyjające i zagrażające |
1 |
|
Rozkład materiału nauczania dla klasy VII szkoły podstawowej
- (19h) jeden semestr
Program „Moje dorastanie ”; autor: Bożena Strzemieczna; Taurus Edukacja i Kultura
Temat i numeracja lekcji |
Treści nauczania |
Ilość godzin |
uwagi |
1) O CZYM BĘDZIEMY ROZMAWIAĆ NA LEKCJACH WDŻWR W KLASIE VII? |
- Program nauczania wychowania do życia w rodzinie. - Zasady współpracy w grupie. |
1 |
|
2) POZNAJ SIEBIE |
Odpowiedzialność za własny rozwój: samowychowanie. Przewidywane osiągnięcia uczniów - Nabranie umiejętności refleksyjnego spojrzenia na siebie. - Uświadomienie sobie, że jest się odpowiedzialnym za własny rozwój. - Rozwijanie umiejętności życiowych, pozytywnych motywacji oraz doceniania samego siebie. - Zrozumienie potrzeby omawiania i rozwiązywania problemów wieku młodzieńczego i sposobów radzenia sobie z nimi. |
1 |
|
3) i 4) WAŻNE DECYZJE |
- Odpowiedzialność za własny rozwój: samowychowanie, odpowiedzialność, szacunek; - Rola autorytetów w życiu człowieka. Osoby uznane za autorytety. - Formacyjna rola rodziny w zakresie wartości, norm, postaw i zachowań. |
2 |
|
5) ASERTYWNOŚĆ |
- Kształtowanie i wyrażanie postaw asertywnych. - Zasady komunikacji werbalnej i niewerbalnej. - Odpowiedzialność za swoje reakcje. |
1 |
|
6)JAK SIĘ DOGADAĆ W RODZINIE? |
- Relacje rodzinne. - Konflikt pokoleń - przyczyny i sposoby rozwiązywania. |
1 |
|
7) JAK BYĆ DOBRYM PRZYJACIELEM? |
- Relacje międzyosobowe, ich znaczenie w rozwoju społeczno-emocjonalnym. - Istota koleżeństwa i przyjaźni. |
1 |
|
8) SAVOIR- VIVRE DLA KAŻDEGO |
- Dobre maniery i savoir-vivre. - Przyjęte normy zachowania w różnych miejscach i sytuacjach. - Słowniczek i wyrażenia związane z tematem lekcji (zwroty, pozdrowienia, wyrażanie prośby, odpowiadanie, zachowania w miejscach publicznych, odmawianie, słownictwo związane z dobrymi obyczajami). |
1 |
|
9) ETAPY DOJRZAŁOŚCI |
- Etapy dojrzałości. - Emocje. |
1 |
Gr. Dz. |
10) ETAPY DOJRZAŁOŚCI |
- Etapy dojrzałości. - Emocje. |
1 |
Gr. Chł. |
11) W CYFROWYM ŚWIECIE |
Środki masowego przekazu. - Świat rzeczywisty i świat wirtualny: gry komputerowe, Internet, portale społecznościowe. - Bezpieczeństwo w Internecie. |
1 |
|
12) MIŁOŚĆ NIEJEDNO MA IMIĘ
|
- Zakochanie i miłość. |
1 |
|
13) Krok do dorosłości |
- Rola poszczególnych narządów układu rozrodczego. - Zapłodnienie. |
1 |
GR. Dz. |
14) Krok do dorosłości |
- rola układów rozrodczych człowieka - komórki rozrodcze - zapłodnienie |
1 |
Gr.Chł. |
15) Moje niepokoje
|
- Problemy związane z dojrzewaniem. Wychowanie do życia w rodzinie Moje dorastanie. Taurus Edukacja i Kultura str. 57 - Popęd płciowy w okresie dojrzewania. - Zmiany psychiczne towarzyszące pokwitaniu. |
1 |
Gr. Dz. |
16) Moje niepokoje
|
- Problemy związane z dojrzewaniem. Wychowanie do życia w rodzinie Moje dorastanie. Taurus Edukacja i Kultura str. 57 - Popęd płciowy w okresie dojrzewania. - Zmiany psychiczne towarzyszące pokwitaniu |
1 |
Gr Chł. |
17) Moja higiena
|
- podstawowe zasady higieny okresu dojrzewania - środki higieny osobistej |
1 |
Gr. Dz. |
18 ) Moja higiena
|
- podstawowe zasady higieny okresu dojrzewania - środki higieny osobistej |
1 |
Gr. Chł
|
19) Mój styl życia
|
- zdrowy styl życia - zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu |
1 |
|
Uwagi: dopuszczam ewentualność zmian w kolejności realizowanych tematów
Rozkład materiału nauczania dla klasy VIII szkoły podstawowej
- (19h) jeden semestr
Program „Moje dorastanie ”; autor: Bożena Strzemieczna; Taurus Edukacja i Kultura
Temat i numeracja lekcji |
Treści nauczania |
Ilość godzin |
uwagi |
1) O CZYM BĘDZIEMY ROZMAWIAĆ NA LEKCJACH WDŻWR W KLASIE VIII? |
- Program nauczania wychowania do życia w rodzinie. - Zasady współpracy w grupie. |
1 |
|
2) MĘSKOŚĆ, KOBIECOŚĆ |
- Podstawowe informacje o rozwoju seksualnym człowieka: tożsamość płciowa - kobiecość i męskość. - Różnice psychoseksualne miedzy kobietami i mężczyznami. - System poradnictwa dla dzieci i młodzieży.
|
1 |
|
3) INICJACJA SEKSUALNA |
- Cielesność, płciowość seksualność. - Inicjacja seksualna. - Związek pomiędzy aktywnością seksualną a miłością i odpowiedzialnością; - Ryzyko związane z wczesną inicjacją |
1 |
|
4) MAŁŻEŃSTWO |
- Dojrzałość do małżeństwa i założenia rodziny. - Kryteria wyboru współmałżonka. - Wychowanie do życia w rodzinie Moje dorastanie. Taurus Edukacja i Kultura str. 61 - Wartości związane z seksualnością człowieka: miłość, małżeństwo, odpowiedzialność. - Normy chroniące życie małżeńskie i rodzinne |
1 |
|
5) RODZICIELSTWO |
- Miejsce rodziny w społeczeństwie. - Funkcje rodziny: prokreacyjna, opiekuńcza, wychowawcza oraz ich znaczenie na poszczególnych etapach rozwoju człowieka. |
1 |
|
6) PLANOWANIE RODZINY |
- Główne funkcje płciowości: wyrażanie miłości, budowanie więzi i rodzicielstwo. - Metody naturalnego planowania rodziny. Metody rozpoznawania płodności. - Metody i środki antykoncepcyjne. Aspekt zdrowotny, psychologiczny i etyczny. |
1 |
Gr Dz. |
7) PLANOWANIE RODZINY |
- Główne funkcje płciowości: wyrażanie miłości, budowanie więzi i rodzicielstwo. - Metody naturalnego planowania rodziny. Metody rozpoznawania płodności. - Metody i środki antykoncepcyjne. Aspekt zdrowotny, psychologiczny i etyczny. |
1 |
Gr. Chł. |
8) WYCHOWANIE DZIECI W RODZINIE |
- Odpowiedzialne rodzicielstwo. - Wychowanie dzieci w rodzinie. - Formacyjna rola rodziny: w zakresie przekazywania wiedzy (o życiu, człowieku,świecie, relacjach międzyludzkich), kształtowania postaw, ćwiczenia, umiejętności, tworzenia hierarchii wartości, uczenia norm i zgodnych z nimi zachowań. - Instytucjonalna pomoc rodzinie w różnych sytuacjach życiowych. |
1 |
|
9) WARTOŚĆ ŻYCIA
|
- Życie jako wartość. |
1 |
|
10) PRZEBIEG I HIGIENA CIĄŻY |
- Przebieg i higiena ciąży. - Rozwój człowieka: faza prenatalna, narodziny. |
1 |
|
11) ROZWÓJ CZŁOWIEKA - CIĄGLE W DRODZE |
- Ontogeneza człowieka. - Miejsce dziecka w rodzinie i jej rola. |
1 |
|
12) PROBLEMY EMOCJONALNE MŁODZIEŻY |
- Problemy i trudności nastolatków związane z okresem dojrzewania: (napięcia seksualne, tożsamość). - Wychowanie do życia w rodzinie Moje dorastanie. Taurus Edukacja i Kultura str. 67 - Zagrożenia okresu dojrzewania: narkomania, presja seksualna, uzależnienia, pornografia, prostytucja nieletnich, anoreksja. - Pomoc w rozeznaniu sytuacji wymagających porady lekarza lub innych specjalistów. - Różnice w rozwoju psychoseksualnym dziewcząt i chłopców; postawy i wzajemne oczekiwania.
|
1 |
|
13) ŚRODKI MASOWEGO PRZEKAZU |
- Środki masowego przekazu i ich wpływ na osobowość i życie młodego człowieka. - Zagrożenia w okresie dojrzewania. |
1 |
Gr.Chł. |
14) CHOROBY PRZENOSZONE DROGĄ PŁCIOWĄ |
- Infekcje przenoszone drogą płciową - drogi przenoszenia zakażenia, profilaktyka, aspekt społeczny. |
1 |
Gr. Dz. |
15) CHOROBY PRZENOSZONE DROGĄ PŁCIOWĄ |
- Infekcje przenoszone drogą płciową - drogi przenoszenia zakażenia, profilaktyka, aspekt społeczny. |
1 |
Gr Chł. |
16) PRZEMOC I NADUŻYCIA SEKSUALNE |
- Przemoc i nadużycia seksualne wobec młodzieży. |
1 |
Gr. Dz. |
17 ) PRZEMOC I NADUŻYCIA SEKSUALNE |
- Przemoc i nadużycia seksualne wobec młodzieży. |
1 |
Gr. Chł
|
18, 19) Zaplątani w sieć |
- Sexiting.
|
1 |
|
Uwagi: Dopuszczam ewentualność zmian w kolejności realizowanych tematów.